مقدمه
آسانسور امروزه یکی از وسایل جدا نشدنی از ساختمان ها و آپارتمان هاست. به دلیل افزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش تعداد آپارتمان ها آسانسورها توانسته اند به خوبی به کمک ما بیایند. اما نکته مهمی که باید به آن توجه کنید پیشگیری از خرابی آسانسور است زیرا در صورتی که این وسیله خراب شود عملا زندگی افرادی که در برج ها و ساختمان های بلند زندگی میکنند مختل میشود. در این مقاله به روش های پیشگیری از خرابی آسانسور پرداخته ایم.
مهم ترین دلایل خرابی آسانسور
صرفه نظر از این که آسانسور از نوع کششی، هیدرولیکی یا خانگی است، در واقع یک سیستم مکانیکی- الکتریکی یا به اصطلاح الکترو مکانیکی می باشد. همین موضوع موجب می شود تا علت خراب شدن آسانسور در هر نوعی تقریبا به یک شکل باشد. به طور کلی قطعات به کار رفته در انواع آسانسور و حتی نوع راه اندازی و نصب آن ها یکسان است و فقط تفاوت هایی در مکانیزم حرکت و کاربرد آن ها دیده می شود. می توانید به آسانسور مانند اتومبیل ها نگاه کنید که انواع مختلفی دارند، اما همه آن ها از موتور، سیم کشی، باتری و غیره برخوردار هستند. در هر صورت زمانی می توانیم به جلوگیری از خرابی آسانسور کمک کنیم که علت های خرابی آن را بدانیم. مهم ترین علل خراب شدن انواع آسانسورها به این ترتیب است:
• طول عمر بالای آسانسور به اصلاح قدیمی شدن آن
• فرسودگی قطعات مکانیکی و یا جانبی و عدم سرویس و تعمیر آن ها در زمان مناسب
• عدم انجام سرویس های دوره ای و ماهانه که موجب می شود تا قطعات پیش از این که کاملا خراب و غیر قابل استفاده شوند، تعمیر و ترمیم شوند.
• فاکتورهای محیطی تاثیر گذار روی کارکرد آسانسور و قطعات آن
• مشکلات خارجی
• عدم استفاده از آسانسور به روش صحیح
نشانه های خرابی آسانسور
نکته ای که ممکن است خیلی از افراد ندانند و به دنبال آن مرتکب اشتباه شوند این است که همیشه مشکلات و کاهش کیفیت آسانسور قابل مشاهده نیست. اما با توجه به نوع مشکل، می توان محلی که این مشکل پیش آمده است و حی علت آن را مشخص نمود. همان طور که در بالا گفتیم آسانسورها از خیلی جهات یکسان و شبیه به هم هستند، پس خطاها و مشکلات آن ها در اکثر مواقع یکسان می باشند. همین موضوع موجب می شود تا بتوان راه حل های مشابه ای را برای انواع آسانسور خراب در نظر گرفت.
قطع برق آسانسور
آسانسور برای انجام فعالیت به نیروی برق نیاز دارند و قطعی برق هم تاثیر مستقیم بر عملکرد دستگاه دارد به گونهای که با قطع برق به دستگاه آسیب میرسد و برعکس، کیفیت بالای برق از بروز مشکل در دستگاه جلوگیری میکند. هنگامی که دستگاه در حال حرکت است و ناگهان برق قطع میشود، حرکت آسانسور قطع شده و متوقف میشود و مسافران درون کابین سردرگم میشوند حتی ممکن است آسیب ببینند برای جلوگیری از این اتفاق، به کمک فناوری مادون قرمز میتوان فیوزهایی با حرارت بالا و نوسانات دمایی بالا را تهیه کرده و میتوان با آن بهراحتی کیفیت برق را ارزیابی کرد و عیب دستگاه را قبل از اینکه موتور آن خراب شود پیدا کرد. سایش کابل های آسانسور از اجزای دیگر آسانسور کابلها هستند که برای اینکه آسانسور، خوب کار کند باید این کابلها بدون سایش باشند وقتی آسانسورها در زمان مناسب مورد بازرسی قرار میگیرند در صورت ایجاد سایش در کابل، ذرات ریز فلز با روغن ترکیب میشود و عملکرد آسانسور را با مشکل مواجه میکند. روغنکاری نامناسب در قسمتهای مختلف و فرسوده میتواند در کارکرد درست آسانسور اختلال ایجاد کند.
عدم حرکت آسانسور
از مشکلات رایج دیگر آسانسور که شاید شما هم با آن برخورد کرده باشید عدم حرکت آسانسور است. فرض کنید سوار آسانسور شدهاید و دکمه طبقه مورد نظر را زدهاید و منتظر هستید درب آسانسور بسته شده و به طبقه مزبور حرکت کنید؛ اما در کمال ناباوری میبینید که آسانسور حرکت نمیکند. در این زمان باید به بررسی دلایلی که ممکن است سبب این مشکل شود بپردازید. یکی از دلایل آن، میتواند به بسته نشدن درب آسانسور مربوط باشد. اگر در بسته شدن درب مشکلی دیده نشد به احتمال زیاد، چشمی آسانسور مشکل پیدا کرده است که با کمک تکنسین تعمیر و سرویس و نگهداری آسانسور میتوان مشکل را پیدا و رفع کرد.
روشن نشدن موتور آسانسور
گاهی هم پیش میآید موتور آسانسور روشن نمیشود. در این هنگام باید به بخش مدار فرمان توجه کنید. با بررسی کردن مدار فرمان میتوان متوجه شد که مشکل اصلی از کجا ناشی میشود. امکان دارد دلیل خرابی آن از رله هوشمند یا سیستم PLC آن باشد. بعد از بررسی این دو قطعه و اطمینان از سالم بودن آنها باید شستیها را مورد بررسی قرار داد و در صورت معیوب بودن آن اقدام به رفع مشکل کرد و اگر شستیها هم مشکلی ندارند باید به بررسی بوبین کنتاکتور پرداخت و اگر مشکلی در در بوبین کنتاکتور و ترمینالهای آ وجود داشت باید اقدام کرد. گاهی اوقات، مدار فرمان آسانسورها به گونهای هستند که فاقد کنتاکتور هستند در اینگونه موارد باید به سراغ مدار قدر رفته و در صورت وجود مشکلی برای رفع آن چارهای اندیشید البته اگر در این زمینه تخصص ندارید برای رفع ایرادات از افراد ماهر و متخصص در تعمیر آسانسور و سرویس و نگهداری آسانسور کمک بگیرید تا قطعات دیگر آن را خراب نکنید وهزینههای بیشتری متحمل نشوید.
توقف ناگهانی آسانسور
از مشکلات دیگری که در مورد آسانسور میتوان برشمرد توقف ناگهانی آسانسور است. اگر مشکلات آسانسور به موقع تشخیص داده و رفع شود مشکل توقف ناگهانی رخ نخواهد داد. خرابی کیت الکتریکی یکی از دلایلی است که سبب توقف ناگهانی دستگاه میشود که البته تعمیر آسانسور و نگهداری معمولی آن میتواند از ایجاد این مشکل جلوگیری کند. گاهی توقف ناگهانی آن به علت قطع برق و عدم توجه به سرویس و نگهداری آسانسور اتفاق میافتد. در هر آسانسوری دستگاه بهگونهای برنامهنویسی میشود که به آرامی متوقف شود. وقتی در برنامهنویسی آن، اختلالی پیش بیاید یا برق آن قطع شود یا اتصالی پیدا کند، ممکن است مسافران آسانسور سقوط کنند یا از لحاظ بدنی آسیب ببینند.
عدم توقف آسانسور در یک طبقه
به عنوان یکی دیگر از خرابیهای آسانسور میتوان به عدم توقف آسانسور در یک طبقه اشاره کرد. موتور انواع آسانسورها میتواند یکسرعته یا دوسرعته باشند و هر یک از این نوع موتورها عملکرد خاصی دارند و بر تراز بودن درست و اصولی کابین و طبقات موثر هستند. یکی دیگر از دلایل عدم توقف میتواند به ترمز آن مربوط باشد به این معنی که اگر ترمزهای آن سفت باشد قبل از اینکه آسانسور به طبقه مزبور برسد حرکت آسانسور به یکباره متوقف خواهد شد. عملیات درست توقف کردن آسانسور به این ترتیب است که سنسورها و آهنرباهایی که روی ریل آسانسور قرار دارند درست عمل کنند و دستور عملکرد صحیح آنها هم به تابلوفرمان داده شده و به دنبال آن، عمل توقف آسانسور صورت میگیرد. با این اوصاف هر اختلالی که در این مسیر پیش بیاید عملکرد صحیح و توقف آسانسور را مختل میکند به همین دلیل باید به سیستم حرکت آسانسور دقت ویژهای کرد و هرگونه مشکل در آن را به موقع رفع کرد.
باز نشدن درب آسانسور
یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن است از دلایل خرابی آسانسور باشد باز نشدن درب آسانسور است. اگر دستگاه شما قدیمی باشد ممکن است دربها گیر کنند و قفل در هم با کمی فشار زود میشکند که البته به نوع و میزان استفاده از آنها مربوط میشود. در هر صورت در اینگونه موارد به در فشار وارد نکنید و به آن ضربه نزنید و سعی نکنید مانع از حرکت آسانسور شوید و منتظر بمانید تا دستگاه به طبقهای که شما هستید برگردد و به این ترتیب آن را در شرایط مطلوبی قرار دهید تا دچار خرابی نشود. یک نکته اساسی در مورد قفل کابین این است که اگر عملکرد آن خوب نباشد آسانسور هم نمیتواند کار کند. قفلها جزئی از اجزای آسانسورها هستند که مشخص میکنند قبل از شروع سفر درب کابین بسته شده است یا نه. تا زمانی که قفل، کار نکند آسانسور، توانایی تشخیص بسته بودن در را ندارد.
صدای زیاد آسانسور
بیشترین مشکل خرابی آسانسور مربوط به این بخش است. لرزش و ارتعاشات در موتور آسانسور سبب میشود که بلبرینگها پرسروصدا شوند البته درایوهای فرکانس متغیر میتوانند مصرف انرژی را کاهش دهند؛ ولی مشکل ارتعاش میتواند نشانه خطرناکی باشد و باید هر چه سریعتر اقدام به رفع مشکل کرد. موتور آسانسور هم باید به خوبی تراز شود. اگر خوب تراز نشود یاتاقانهای موتور ساییده میشوند و باید برای تعمیر آسانسور اقدام کنید.
افزایش دمای آسانسور
یکی دیگر از خرابیهای آسانسور ناشی از افزایش دمای آن است. در تابستان که هوا گرم است معمولا این مشکل ایجاد دردسر میکند. در اینگونه موارد ممکن است عملکرد درایوها یا سیستمهای کنترل با اختلال همراه باشد. در این هنگام ممکن است آسانسور خراب شود. کابین آسانسوری که گرمای بیش از اندازهای داشته باشد ممکن است به صورت مداوم نیاز به تعمیر داشته باشد؛ چرا که گرمای بیش از اندازه کابین خطرناک است و ممکن است تجهیزات دیگر را نیز داغ کند و در عملکرد دستگاه، تاثیر منفی بگذارد چون وقتی بیرون از آسانسور گرم باشد، در داخل آسانسور هم گرمای بیشتری وجود دارد و برای جلوگیری از گرمای بیش از اندازه میتوان از سیستمهای خنککننده کمک گرفت و دمای آسانسور را کنترل کرد. دمای مناسب آسانسورها برای عملکرد مطلوب آنها بین ۶۰ تا ۹۰ درجه فارنهایت است و دمای کمتر یا بیشتر از این میزان، سبب خرابی آسانسورها میشوند و به ویژه دمای بیش از حد آنها تجهیزات آسانسور را خراب میکند.
خرابی قرقره آسانسور
قرقره آسانسور یکی دیگر از قطعات مهم بالابر است که با گذر زمان با اصطکاک پیوستهای که کابلها با کابین پیدا میکنند قرقرهها فرسوده میشوند و علت آن هم تحمل وزن و فشار بالایی است که روی قرقره ایجاد میکند. برای این منظور باید قرقره را تعویض کرد یا آنها را شیاربندی کرد و مانع از خراب شدن سیم و عملکرد ضعیف آن شد. با بررسی به موقع، کوچکترین مشکل را میتوان رفع کرد تا از بروز مشکلات بزرگ جلوگیری شود.
خراب شدن یاتاقان آسانسور
گاهی اوقات، شنیدن صدای زیاد در آسانسور میتواند به علت خراب شدن یاتاقان باشد و البته بیشترین خرابیها به این قسمت آسانسور مربوط میشود. وقتی قطعهای در آن شل یا فرسوده باشد، موتور آسانسور بیش از حد لرزش پیدا میکند و به دنبال آن دستگاه صدمه میبیند؛ بنابراین در صورتی که صداهای عجیبوغریب از آسانسور میشنوید، میتواند نشانه خرابی یکی از قطعات آن باشد که باید در اینگونه موارد هر چه سریعتر با یک متخصص تعمیر آسانسور تماس بگیرید.
فرسودگی اتصالات و پیچ ها
اتصالات و پیچهای فرسوده باعث سایش بیشتر طنابهای آسانسور میشوند، و در نتیجه سطح سایش در اتصالات بیشتر میشود. در حالت ایدهآل، بازرسی مناسب، از وقوع این امر جلوگیری میکند، اما با شروع سایش و فرسودگی، بروز آسیب، امری اجتناب ناپذیر است.
خرابی بلبرینگ
بیش از 50٪ از تمام خرابیهای مربوط به موتور آسانسور را، میتواند به علت نقص در تحمل فشار باشد، و ارتعاشات داخل موتور آسانسور میتواند منجر به ساییدگی شدید بلبرینگها و در نتیجه، ایجاد سر و صدای شدید شود. اگرچه درایوهای فرکانس متغیر میتوانند به کاهش مصرف انرژی موتور آسانسورها کمک کنند، اما آنها همچنین میتوانند جریان یک حالت متداول را نیز منجر شوند. در واقع وجود یک یا چند بلبرینگ خراب و ساییده شده، میتواند منجر به بروز سطح خطرناکی از ارتعاشات شود.
پیشگیری از خرابی آسانسور
پیشگیری از خراب شدن آسانسور , عوامل مختلفی موجب خراب شدن آسانسور میشوند که اگر این موارد را بشناسیم میتوانیم به راحتی از خراب شدن آن جلوگیری کنیم. اگر در نگهداری از آسانسور توجه لازم را نداشته باشید و هر چند ماه یکبار اقدام به سرویس و چکاپ آن نکنید عمر دستگاه کاهش یافته و نه تنها باعث افزایش هزینه تعمیر خواهد شد بلکه امنیت افراد را نیز به خطر خواهد انداخت. در ادامه به ارائه راهکارهایی میپردازیم که شما میتوانید به وسیله آن از خراب شدن این دستگاه پیشگیری کنید.
تعویض قطعات فرسوده بصورت دوره ای
در بسیاری از مواقع مشاهده شده است که قطعه ای در آسانسور خراب شده و یا نیاز به تعمیر دارد اما این کار را انجام نمیدهند و با این جمله که ” آسانسور هنوز دارد کار میکند ” اقدام به تعمیر قطعه نمیکنند. این مساله موجب استهلاک بیش از حد دستگاه شده و نه تنها در طولانی مدت باعث هزینه های بیشتری برای شما خواهد شد بلکه باعث کاهش عمر آسانسور نیز میشود.
تکان ندادن کابین آسانسور
برای پیشگیری از خرابی آسانسور نکاتی وجود دارند که شاید از نظر شما بسیار ساده هستند و نقشی در ایجاد خرابی ندارند . در صورتی که این گونه نیست. زمانی که فرزند خردسال شما در کابین بالا و پایین می پرد و باعث لرزش عمدی کابین شده میتواند یکی از دلایل خرابی آسانسور باشد. زیرا تکان های عمدی کابین میتواند به اتصالات آن صدمه وارد کند.
جلوگیری از نفوذ مواد شوینده به داخل کابین و چاهک آسانسور
در هنگام شستشوی اطرافآسانسور باید بسیار دقت کنید که این مواد شوینده به داخل کابین نفوذ نکند. زیرا این مواد میتوانند به راحتی با نفوذ به کابین و چاهک آسانسور باعث بروز اختلال در کارکرد آن و خرابی دستگاه در مدت کوتاهی شوند. پس با رعایت این نکته ساده خواهید توانست یکی از راه های پیشگیری از خرابی آسانسور را انجام دهید.
جلوگیری ازروشن بودن دایمی لامپ های آسانسور
در مواقعی مانند روز که نیاز به نور اضافه ندارید لامپ های آسانسور را روشن نکنید. روشن کردن لامپ ها و روشن ماندن آن ها در ساعت های طولانی یکی از علل خراب شدن آسانسور است زیرا باعث افزایش استهلاک آن در طی زمان خواهد شد.
نزدن مکرر کلید طبقات
اگر منتظر هستید تا کابین آسانسور برسد و شما بتوانید از آن استفاده کنید لطفا فقط یکبار دکمه احظار را فشار دهید. فشار دادن مکرر این دکمه میتواند به آسانسور صدمه وارد کند. این نکته را در نظر داشته باشید که فشار های مکرر باعث نمیشود که آسانسور زودتر به طبقه مورد نظر برسد. پس صبور باشید.
استفاده از ظرفیت مجاز
مشاهده شده است که افراد تا جایی که کابین آسانسور جا دارد وارد آن میشوند و حتی گاهی درب آسانسور به زور بسته میشود. اگر میخواهید از خرابی آسانسور جلوگیری کنید نباید بیش از حد ظرفیت از آن استفاده کنید. زیرا این کار باعث سنگین شدن کابین آسانسور و فشار و به قطعات آن میشود. علاوه بر خراب شدن آسانسور ممکن است به دلیل فشار وارد آمده به کابل های آن کابین در چاه سقوط کند و جان افراد به خطر بیفتد. در طی سال های اخیر موارد زیادی از کشته شدن افراد بر اثر سقوط کابین آسانسور گزارش شده است. روشن نماندن فن کابین آسانسور در زمان طولانی فقط زمانی که نیاز به تهویه هوای درون کابین دارید فن آن را روشن کنید. هیچ دلیلی برای روشن ماندن دائمی فن کابین آسانسور نیست. زیرا آسانسور وسیله ای است که مرتبا درب آن باز و بسته میشود و به طور اتوماتیک هوای آن نیز تغییر میکند. پس فقط در مواقع ضروری فن آن را روشن و بعد از تهویه هوا آن را خاموش کنید. عدم حمل بار سنگین به وسیله آسانسور آیا شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که تازگی به ساختمانی نقل مکان کرده اید که آسانسور دارد و وسوسه شده اید که وسایل سنگین را با آن حمل کنید؟ هیچ گاه این اشتباه را مرتکب نشوید زیرا آسانسور طوری طراحی شده است که برای حمل افراد است نه وسایل خانه. فشاری که به کابین و قطعات آن بر اثر حمل اثاثیه وارد میشود در طولانی مدت میتواند باعث هزینه های بسیار زیادی برای شما شود.
استفاده از قطعات مرغوب
استفاده از قطعات بی کیفیت و نامرغوب باعث میشود که آسانسور در زمان کوتاهی خراب شود و مرتبا نیاز به تعمیر پیدا کند. در هنگام خرید آسانسور به نوع قطعات آن توجه کنید. اگر قطعات آن بی کیفیت باشند باعث کاهش قیمت آسانسور میشود و ممکن است شما وسوسه شوید که دستگاه را با قیمت پایین تری خریداری کنید. در صورتی که این مساله میتواند باعث شود که شما در دراز مدت هزینه های زیادی را متقبل شوید. نگهداری گزارش تعمیرات در نزد خود بررسی گزارش تعمیرات سبب میشود که بتوانید هر ایراد یا ضعفی که در عملکرد آسانسور وجود داشته باشد، شناسایی کنید. در صورت وجود مشکل مجدد سریع عمل کرده و مشکل را حل کنید. یکی دیگر از مزایای نگهداری گزارش تعمیرات این است که میتوانید به شرکت دیگری بسپارید تا به تعمیر آسانسور شما بپردازد.
انجام بررسی روزانه
انجام بررسی روزانه یعنی شما بررسی کنید در دستگاه مشکلی وجود نداشته باشد و در صورت مشاهده هر مشکلی حتی مشکل جزئی آن نسبت به رفع آن اقدام کنید. اگر به ایرادات جزئی توجه نشود بدون شک تبدیل به ایرادات بزرگتر شده و چه بسا که با جان و مال مسافران در ارتباط باشد و علاوه بر آن، برای رفع مشکل باید هزینههای بیشتری را متحمل شوید. بررسی درب های آسانسور بیشتر مشکلات و ایرادهای آسانسورها به درب آنها مربوط میشود. شما با بررسی دربها و اطمینان از عدم ساییدگی قسمت خارجی در و تراز بودن آنها و برداشتن زباله یا جسم خارجی از لای در کمک میکنید که خرابیهای کمتری به بار بیاید و از صرف هزینههای زیاد بینیاز میشوید.
ثبت مشکلات آسانسور
ثبت مشکل جزئی میتواند در بسیاری از موارد در رفع مشکل اساسی موثر باشد. مثلا اگر متوجه صدای عجیب یا کند یا تند شدن سرعت حرکت آسانسور شوید ثبت این موارد به تعمیرکار کمک میکند که زودتر بتواند ایراد دستگاه را تشخیص دهد و با سرعت بیشتری آن را تعمیر کند. در نظر گرفتن برنامه ای برای تعمیر و نگه داری آسانسور برای اینکه آسانسور برنامه منظمی برای تعمیر و نگهداری داشته باشد لازم است که بهطور مرتب، تجهیزات مورد نظر توسط متخصصین مورد بررسی قرار گیرند. بررسیهای مزبور باید طبق برنامه سازنده سیستم باشد که با توجه به شرایط آسانسور و میزان استفاده از دستگاه و … تنظیم میشود. بررسیهای منظم کمک میکند قطعات یدکی را به موقع تهیه و تعویض کنید تا طول عمر و ایمنی دستگاه را افزایش دهید و از بروز اشکالات و خطرهای آن جلوگیری کنید. بررسی و بازبینی دستگاه برای جابهجایی افراد باید هر ۶ ماه یکبار توسط افراد متخصص و آموزش دیده انجام شود و آسانسورهای ویژه حمل کالا و بار باید هر ۱۲ ماه یکبار بررسی شوند.
سخن پایانی
امروزه وسایل و امکانات پیشرفته همچون آسانسور بسیاری از مشکلات ما را کم کرده است. اما گاهی خرابی و ایراد در این دستگاه باعث میشود که مشکلاتی برای کاربران پیش بیاید. ما در مطلب امروز به بیان خرابی و دلایل خرابی آسانسورها پرداختیم و گفتیم اگر ایرادات کوچک و جزئی هر چه سریعتر مشخص شوند و برای برطرف کردن آنها اقدام شود این دستگاه به مشکلات اساسی برخورد نخواهد کرد و هزینه زیادی را صرف تعمیر و سرویس دستگاه نخواهید کرد. اگر آسانسور محل زندگی یا کار شما دچار اشکال و نقصی شد، میتوانید با همکاران متخصص ما برای سرویس و نگهداری آسانسور تماس بگیرید. توصیه میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر به وبسایت ما مراجعه کنید
بدون دیدگاه