شاید به نظر بیاد که آسانسور فقط یه وسیله‌ی ساده‌ست که هر روز ازش استفاده می‌کنیم تا از یک طبقه به طبقه‌ی دیگه بریم. اما واقعیت اینه که بخش زیادی از خرابی‌ها و هزینه‌های بالای تعمیر به خاطر اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور به وجود میاد. خیلی وقت‌ها ما بدون اینکه متوجه باشیم، کارهایی انجام می‌دیم که فشار زیادی به قطعات میاره، عمرشون رو کم می‌کنه و در نهایت باعث خرابی‌های مکرر می‌شه. توی این مقاله می‌خواهیم به زبانی ساده توضیح بدیم که این اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور چه چیزهایی هستن، چرا خطرناک هستن و چطور می‌تونیم از وقوعشون جلوگیری کنیم.

۱. فشار دادن مکرر دکمه‌ها؛ اشتباهی که فایده‌ای نداره

تقریباً همه‌مون یه بار این کار رو کردیم: دکمه‌ی آسانسور رو چند بار پشت‌سر هم فشار می‌دیم، چون فکر می‌کنیم اینطوری زودتر می‌رسه! اما واقعیت اینه که سیستم آسانسور با اولین فشار دستور رو می‌گیره و بقیه‌ی فشارها فقط باعث می‌شه دکمه و برد الکترونیکی بیشتر خراب بشن. این یکی از ساده‌ترین و در عین حال پرتکرارترین اشتباهات در استفاده از آسانسوره. شاید به‌نظر بی‌اهمیت بیاد، ولی خرابی دکمه‌ها یا صفحه‌ی فرمان می‌تونه هزینه‌ی زیادی برای مدیر ساختمان به همراه داشته باشه.

۲. باز نگه داشتن درب با دست یا جسم؛ خطرناک و پرهزینه

خیلی وقت‌ها وقتی درب داره بسته می‌شه، یکی دستش رو جلوی در می‌ذاره یا ساک و جعبه رو لای در می‌ذاره تا بقیه برسن. این کار، به‌خصوص در آسانسورهای قدیمی، می‌تونه فشار زیادی به موتور درب بیاره و سنسورهای ایمنی رو خراب کنه. یکی از اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور اینه که درب رو به زور باز نگه داریم. اگر نیاز دارید درب رو نگه دارید، بهتره از دکمه‌ی مخصوص “Door Open” استفاده کنید تا سیستم به‌طور ایمن عمل کنه.

۳. حمل بار بیش از ظرفیت مجاز؛ دشمن شماره یک موتور آسانسور

بار زیاد، مثل وسایل اسباب‌کشی، ابزار ساختمانی یا تعداد زیاد نفرات، می‌تونه فشار زیادی به موتور، سیم‌بکسل و سیستم تعلیق وارد کنه. این یکی از خطرناک‌ترین اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور است. آسانسور برای تعداد یا وزن مشخصی طراحی شده و اگر بیشتر از ظرفیت مجاز بار وارد بشه، ممکنه سیستم امنیتی از کار بیفته یا موتور داغ کنه. در بدترین حالت، احتمال گیر کردن یا سقوط جزئی کابین هم وجود داره. پس هیچ‌وقت به خودتون نگید “یه بار اشکال نداره”؛ چون همون یه بار ممکنه خیلی گرون تموم بشه.

۴. تمیز نکردن محیط کابین؛ ظاهر تمیز، عملکرد بهتر

شاید به نظر بیاد که تمیزی آسانسور فقط به ظاهرش مربوط می‌شه، اما واقعیت اینه که گرد و غبار و آلودگی می‌تونن روی سنسورهای درب، کلیدها و سیستم تهویه تأثیر بذارند. وقتی گرد و خاک توی شیار درب یا روی حسگرها جمع می‌شه، ممکنه درب به درستی بسته نشه یا فرمان باز و بسته شدن رو اشتباه دریافت کنه. خیلی از اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور به خاطر بی‌توجهی به همین نکات ساده‌ست. تمیز کردن منظم کابین و اطراف درب‌ها نه تنها به زیبایی کمک می‌کنه، بلکه باعث عملکرد نرم‌تر و کاهش خرابی هم می‌شه.

۵. نادیده گرفتن صداهای غیرعادی؛ صدایی که خبر از خرابی می‌ده

اگر هنگام حرکت آسانسور صدای تق‌تق، سوت یا لرزشی شنیدید، لطفاً بی‌تفاوت از کنارش رد نشید. این صداها معمولاً نشانه‌ای از وجود مشکل در ریل‌ها، سیم‌بکسل یا موتور هستند. یکی از اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور اینه که مردم این صداها رو طبیعی می‌دونن و تا زمانی که آسانسور به‌طور کامل خراب نشه، اقدامی نمی‌کنن. در حالی که اگر به موقع به صدای کوچکی رسیدگی بشه، می‌تونه از بروز یک خرابی بزرگ جلوگیری کنه و هزینه‌ها رو به نصف کاهش بده.
در صورت مشاهده کوچک‌ترین مشکل یا صدای غیرعادی، حتماً از خدمات حرفه‌ای تعمیرات آسانسور استفاده کنید تا خسارت‌های بزرگ‌تری پیش نیاید.

سرویس و نگهداری آسانسور

۶. استفاده از آسانسور در زمان زلزله یا نوسان برق؛ اشتباهی خطرناک

در شرایط اضطراری مثل زلزله یا قطع برق، سوار شدن به آسانسور اصلاً کار درستی نیست. با این حال، هنوز هم خیلی از افراد در زمان لرزش یا قطع و وصل برق به سرعت سوار آسانسور می‌شوند که این واقعاً خطرناک است. سیستم برق اضطراری همه‌ی آسانسورها همیشه فعال نیست و ممکن است در میانه‌ی مسیر، کابین متوقف شود. یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور این است که افراد در شرایط بحرانی به آن اعتماد می‌کنند. در این مواقع، تنها گزینه‌ی ایمن، استفاده از پله‌هاست.

۷. باز کردن درب قبل از توقف کامل کابین

بعضی افراد خیلی عجله دارن و وقتی که آسانسور تقریباً متوقف شده، سعی می‌کنن درب رو باز کنن. این کار می‌تونه به درب طبقه و قفل‌های ایمنی آسیب جدی بزنه. یکی از خطرناک‌ترین اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور همین عجله‌های بی‌مورد هست. باز کردن درب قبل از اینکه آسانسور به‌طور کامل متوقف بشه، ممکنه حتی باعث گیر کردن یا سقوط جزئی کابین بشه. بهتره همیشه چند ثانیه صبر کنید تا سیستم قفل و توقف به‌طور کامل فعال بشه.

۸. اجازه دادن به بازی کودکان در آسانسور

کودکانی که در آسانسور بالا و پایین می‌پرند یا دکمه‌ها را مدام فشار می‌زنند، نه‌تنها خودشان را در معرض خطر قرار می‌دهند، بلکه به سیستم کنترل و درب‌ها هم آسیب می‌زنند. بسیاری از اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور به دلیل ناآگاهی بچه‌هاست. بهتر است والدین به آن‌ها توضیح دهند که آسانسور یک اسباب‌بازی نیست، بلکه یک دستگاه حساس و الکترونیکی است. این آموزش ساده می‌تواند از بروز بسیاری از خطرات و هزینه‌های بعدی جلوگیری کند.

۹. بی‌توجهی به سرویس دوره‌ای؛ صرفه‌جویی اشتباه در هزینه‌ها

خیلی از ساختمان‌ها تا وقتی آسانسور خراب نشه، سراغ سرویس‌کار نمی‌رن. اما سرویس دوره‌ای در واقع نوعی سرمایه‌گذاریه، نه هزینه‌ی اضافی.
یکی از مهم‌ترین اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور همین بی‌توجهی به بازدیدهای دوره‌ایه. در سرویس‌های منظم، قطعات بررسی می‌شن، روغن‌کاری انجام می‌شه و مشکلات قبل از خرابی جدی شناسایی می‌شن. سرویس نکردن آسانسور درست مثل اینه که ماشینت رو تا خراب شدن موتور رانندگی کنی!
فراموش کردن سرویس دوره‌ای یکی از مهم‌ترین اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور است. با انجام به‌موقع سرویس آسانسور می‌توان از بسیاری از خرابی‌ها پیشگیری کرد

۱۰. بی‌اهمیت دانستن خرابی‌های جزئی؛ مشکل کوچک امروز، هزینه بزرگ فردا

مثلاً وقتی درب یه مقدار گیر می‌کنه یا دکمه‌ها گاهی کار نمی‌کنن، بعضی‌ها فکر می‌کنن مهم نیست. اما این بی‌توجهی باعث می‌شه مشکل بزرگ‌تر بشه.
یکی از تکراری‌ترین اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور همین نادیده گرفتن ایرادهای کوچک روزمره‌ست. اگر از همون ابتدا مشکل گزارش بشه، معمولاً با هزینه‌ی خیلی کمتر قابل رفعه، اما وقتی دیر اقدام کنید، هم قطعه‌های بیشتری آسیب می‌بیند و هم زمان تعمیر طولانی‌تر می‌شه.

چگونه از اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور جلوگیری کنیم؟

حالا که با مهم‌ترین اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور آشنا شدیم، وقتشه یاد بگیریم چطور می‌تونیم جلوی اون‌ها رو بگیریم. بیشتر این اشتباهات با رعایت چند نکته‌ی ساده و کمی آگاهی برطرف می‌شن. هدف اصلی این بخش، آموزش رفتاریه که هم امنیت افراد رو حفظ کنه و هم عمر آسانسور رو بیشتر کنه.

۱. با آموزش شروع کنید؛ فرهنگ درست استفاده از آسانسور

خیلی از اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور به خاطر ناآگاهی مردمه، نه بی‌مسئولیتی. اگر در ساختمون یا محل کارتون مدیر هستید، کافیه چند نکته‌ی ساده مثل «فشار ندادن چندباره‌ی دکمه‌ها»، «عدم باز کردن درب با دست» یا «حمل نکردن بار زیاد» رو به ساکنان یادآوری کنید.
حتی می‌تونید برچسب‌هایی روی دیوار آسانسور بچسبونید که رفتار صحیح رو به زبان ساده توضیح بدن. این کار به ظاهر کوچیک، می‌تونه جلوی خیلی از مشکلات رو بگیره.
اگر قصد دارید آسانسور جدیدی در ساختمان نصب کنید، بهتر است با اصول نصب آسانسور آشنا باشید تا از اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور جلوگیری شود.

۲. به سرویس دوره‌ای آسانسور اهمیت بدید

یکی از بهترین روش‌ها برای پیشگیری از اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور، انجام سرویس‌های منظم و بررسی قطعاته.
وقتی سرویس‌کار به‌طور دوره‌ای آسانسور رو چک می‌کنه، مشکلات جزئی مثل لرزش، صدای غیرعادی یا خرابی سنسور خیلی زود شناسایی می‌شن. به‌جای اینکه منتظر خرابی کامل بمونید، بهتره هر ماه یا هر دو ماه یه بازدید فنی انجام بدید. این کار نه تنها هزینه‌ها رو کم می‌کنه، بلکه باعث می‌شه ساکنان هم با خیال راحت‌تر از آسانسور استفاده کنن.

۳. رفتار کودکان را کنترل کنید

آسانسور برای بازی ساخته نشده. با این حال، یکی از اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور اینه که والدین اجازه می‌دن بچه‌ها داخل کابین بازی کنن یا با دکمه‌ها ور برن.
توضیح دادن خطرها به بچه‌ها (به‌صورت ساده و دوستانه) خیلی تأثیرگذاره. مثلاً بگید اگر با درب آسانسور بازی کنن، ممکنه گیر کنن یا آسیب ببینن. آموزش زبانی صمیمی و تکرار این نکات باعث می‌شه کودکان هم به مرور، استفاده‌ی درست رو یاد بگیرن.

۴. به صداها، بوها و حرکات غیرعادی دقت کنید

اگه حس کردید آسانسور یه‌جور غیرمعمول حرکت می‌کنه، بوی سوختگی میاد یا صدای تق‌تق شنیده می‌شه، سریع به مدیر ساختمان اطلاع بدید.
نادیده گرفتن این نشونه‌ها از خطرناک‌ترین اشتباهات رایج در استفاده از آسانسوره. چون اغلب خرابی‌های بزرگ از همین مشکلات کوچیک شروع می‌شن. بی‌تفاوتی نسبت به علائم اولیه، هزینه‌ها و دردسرهای زیادی ایجاد می‌کنه.

۵. به ظرفیت آسانسور احترام بذارید

روی دیواره‌ی هر آسانسور، ظرفیت مجاز بر حسب نفر یا کیلوگرم نوشته شده. رعایت نکردن اون عدد، یکی از تکراری‌ترین اشتباهات رایج در استفاده از آسانسوره.
در نگاه اول ممکنه فکر کنید چند کیلوگرم بیشتر مهم نیست، اما موتور و سیستم تعلیق دقیقاً بر اساس اون ظرفیت طراحی شدن. فشار اضافی، دمای موتور رو بالا می‌بره و در طول زمان باعث استهلاک و خرابی جدی می‌شه.

۶. از دکمه‌ها درست استفاده کنید

فشار دادن چندباره‌ی دکمه‌ها یا نگه داشتن طولانی‌مدت اون‌ها باعث خرابی زودهنگام برد فرمان و کلیدها می‌شه. در واقع، یکی از اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور همینه که مردم فکر می‌کنن با فشار زیادتر، دستگاه سریع‌تر واکنش نشون می‌ده. در حالی که سیستم کنترل آسانسور فقط اولین فشار رو می‌پذیره و بقیه فقط استهلاک اضافه ایجاد می‌کنن.

۷. در مواقع اضطراری آرامش خودتون رو حفظ کنید

گیر کردن آسانسور ممکنه برای هر کسی اتفاق بیفته. اما اشتباه رایج اینه که بعضی‌ها در چنین شرایطی سعی می‌کنن درب رو با زور باز کنن یا دکمه‌ها رو پشت سر هم بزنن. این کارها خطرناکه و می‌تونه سیستم امنیتی آسانسور رو از کار بندازه.
در چنین شرایطی فقط دکمه‌ی زنگ اضطراری یا تلفن داخل کابین رو فشار بدید و منتظر کمک بمونید. بدون شک، حفظ آرامش و رعایت اصول ایمنی، بهترین راه برای جلوگیری از بدتر شدن موقعیته.

۸. از متخصص واقعی کمک بگیرید

یکی از مهم‌ترین اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور اینه که برای تعمیرات جزئی از افراد غیرمتخصص کمک می‌گیرن. مثلاً نگهبان یا فردی که تجربه‌ی فنی کمی داره.
آسانسور سیستم پیچیده‌ای داره و دستکاری نادرست می‌تونه ایمنی کل ساختمان رو به خطر بندازه. همیشه از شرکت‌های معتبر و تکنسین‌های دارای مجوز کمک بگیرید تا هم کار اصولی انجام بشه و هم گارانتی قطعات حفظ بشه.

۹. مراقب نظافت اطراف درب‌ها باشید

یکی از دلایل اصلی خرابی درب آسانسور، جمع شدن گردوخاک و زباله‌های ریز توی شیار حرکتی دربه.
تمیز کردن دوره‌ای کف آسانسور و جلوی درب‌ها می‌تونه از گیر کردن یا باز و بسته نشدن درست جلوگیری کنه. شاید ساده به‌نظر بیاد، ولی همین کار کوچیک از پرهزینه‌ترین اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور پیشگیری می‌کنه.

۱۰. از برچسب‌ها و علائم ایمنی استفاده کنید

برچسب‌هایی مثل “از بازی کودکان جلوگیری کنید”، “در زمان زلزله از آسانسور استفاده نکنید” یا “ظرفیت مجاز: ۸ نفر” باعث می‌شن مردم یادشون بمونه چطور رفتار درستی داشته باشن.
خیلی از اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور به خاطر فراموشی یا بی‌دقتی اتفاق می‌افته، و نصب همین هشدارهای ساده می‌تونه آگاهی عمومی رو بالا ببره.

آسانسور هم مثل انسانه!

آسانسور هم مثل انسانه!

اگر بخوایم یه تشبیه ساده کنیم، آسانسور درست مثل یه انسانه؛ اگه درست باهاش رفتار بشه، سالم و کارآمد می‌مونه، اما اگه بی‌رحمانه و بی‌توجه ازش استفاده کنیم، خیلی زود از کار می‌افته.
اکثر اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور از همین بی‌توجهی‌های کوچیک میان. همون‌طور که بدن ما به مراقبت، استراحت و چکاپ دوره‌ای نیاز داره، آسانسور هم احتیاج به نگهداری، نظافت و احترام داره.
اگه همه‌ی ساکنان یه ساختمان یاد بگیرن چطور درست ازش استفاده کنن، نه‌تنها هزینه‌ها کمتر می‌شه، بلکه ایمنی، آرامش و نظم بیشتری هم توی زندگی روزمره به وجود میاد.
در نهایت، آسانسور فقط یه وسیله‌ی حمل‌ونقل نیست؛ بخشی از زندگی مدرن ماست که با رفتار درست، سال‌ها بدون دردسر کنارمون کار می‌کنه. پس از امروز، با دقت بیشتری سوارش بشیم و جلوی اشتباهات رایج در استفاده از آسانسور رو بگیریم تا هم ایمن‌تر زندگی کنیم و هم هزینه‌های غیرضروری رو حذف کنیم.
برای مطالعه نکات بیشتر درباره ایمنی، نگهداری و نکات فنی، می‌توانید سایر مقالات بخش آسانسور را هم مطالعه کنید.